De jaren 70

In de jaren 70 ontstaan er veel nieuwe jeugdculturen. Na de studenten protesten in eind jaren 60 voelde de jeugd zich vrijer om te doen en te laten wat ze wilden. Ze zijn dan ook heel divers van de Discokikkers tot de punkers, van de Metalheads tot de freaks.

Cedric Schoonbrood

Freaks

muziek/fashion-subcultuur
Ontstaan

• opgang van science fiction, video, computer: ode aan de fantasie: begin van spectaculaire lightshows en videoclips
• freaks omarmen openlijk het vreemd/anderszijn

Muziek & optredens

• progressieve, psychedelische en experimentele rock: glam rock of glitter rock
• typische freaks: david bowie, alice cooper.

Uiterlijke kenmerken

• hoe extravaganter, hoe theatraler, hoe beter!
• belangrijk om er anders uit te zien, alsof je een karakter bent uit een fantasiewereld of uit ‘n science fiction film stapt: felgekleurde en strakke glitterkleding, plateauzolen en dikke lagen schmink

Andrea Goossens

Rasta

Ontstaan/filosofie

• rastafarianisme is een levensbeschouwing, met zijn wortels in afrika en zijn slavernij-verleden. Hun ultieme doel is terugkeren naar afrika, het beloofde land, meerbepaald zion(= ethiopië) waar waarde, betekenis en identiteit niet beoordeeld worden. De westerse wereld wordt gezien als babylon, dat ten onder zal gaan.
• zowel blanke als zwarte arbeiders onderdrukt, maar zwarte arbeiders kregen te maken met racisme. Omwille van deze spanningen vonden zij in het rastafarianisme een uitweg.
• ze zetten zich af tegen de westerse en blanke samenleving.
• ook blanke jongeren worden geïnspireerd door de rasta subcultuur.

Uiterlijke kenmerken

• kledij: in de kleuren van de ethiopische vlag: rood, geel en groen; simpele, lichte stoffen, waarmee ze willen aantonen dat enkel het hoognodige, zoals voeding en onderdak, voor hen van belang is. Dit alles toont hun verbondenheid met afrika.
• drugcultuur: marihuana om te mediteren
• dreadlocks: rasta’s hun haar niet mogen scheren omwille van hun geloof.

Muziek

• ska en reggae
• idool: bob marley

Andrea Goossens

Heavymetal

muziek-subcultuur gevormd rond muziekgroepen: metallica, black sabbath en judas priest.

• vloeit voort uit hard-rock (ac/dc, deep purple, led zeppelin < jimi hendrix met zijn electrische gitaar)
  Ontstaan
• de typische heavy metal fan is een adolescent, mannelijk en van een lagere klasse afkomstig.
• metalheads verbinden zich met elkaar in een soort broederschap in hun aparte wereld waar ze zichzelf kunnen zijn.

Muziek

• zoals pop- en rockmuziek, behalve dat metal luider, harder en sneller, met gebruik van elektrische gitaren, basgitaren, drums en elektronische keyboards.
• controversiële thematiek, om zich af te zetten tegen algemeen gevestigde waarden:
• macabere onderwerpen: moord, de dood, oorlog, horror of satanisme (openlijke aanbidding van satan), mythologie
• religie (vb geloof dat aanzet tot oorlog en geweld): het christendom, atheïstische thematiek, of occulte religies. Ook bestaat christelijke metal, ook wel white metal genoemd.
• maatschappelijke problemen: nihilisme, persoonlijke ontplooiing, zelfverbetering
• psychologische onderwerpen: depressie, verlies, drama en moeilijkheden.
• typisch: headbanging

Uiterlijke kenmerken

• meestal lang en loshangend haar, zoals de bandleden van hun bands (hair bands)
• zwart
• leder en jeans: lederen broek met een mouwloze jeansvest met patches en buttons; ook legerkledij
• juwelen en accessoires met occulte, heidense en krijgersymboliek; armbanden en riemen met spikes (pinnen op leren band rond armen en nek)
• de metal t-shirts (bandshirts: t-shirts van hun favoriete bands) vormen een uitnodiging van andere metallers voor het opstarten van gesprekken. Hij wijst erop dat je tot dezelfde exclusieve subcultuur behoort.

Andrea Goossens

Disco

dans-muziek-subcultuur: vindt zijn oorsprong in de discotheken (studio 54)

Ontstaan

• aanvankelijk dus bedoeld voor discotheek- en danspubliek in plaats van voor een algemeen publiek, zoals radioluisteraars. De muziek was populair omwille van haar typische herkenbaarheid (vierkwartsmaat).

Film

• met het uitkomen van de discofilm saturday night fever was de rage op zijn hoogtepunt.

Muziek
Het heeft invloeden vanuit:

• soul & funk
  Theme from shaft isaac hayes
  Get up, james brown
• philadelphia sound
  The three degrees
• motown
  Diana ross, stevie wonder, jackson 5, the four tops, the temptations, the supremes

Typsiche disco

• Donna summer, bee gees, village people, earth, wind and fire, rose royce (film carwash), the jackson 5

Eurodisco

• Boney m (duitsland), abba (zweden), dolly dots en luv’ (ndl.)

Andrea Goossens

Punk

muziek-subcultuur & symbolische expressies van de grauwheid van hun jeugdbestaan

Ontstaan

• meestal uit de arbeiders- en middenklasse en blank; anti-freaks ‘met hun decadente glitterpop’
• ontstaan door sociale onvrede: groeiende werkloosheid, verveling, een uitzichtloze toekomst ,stakingen en traditioneel klassenbewustzijn
• pessimistische gedachtegang van nihilisme
• punks zijn gefrustreerd omdat ze zich genegeerd voelen en zijn overal tegen (behalve dan anarchie), met als leuze: ‘de jeugd heeft geen toekomst’ (no future: er is geen werk en geen toekomst).
• een groot verschilpunt tussen die twee is dat skinheads eerder conservatief zijn, en punks eerder progressief. Ze gaan in hun uiterlijk een stapje verder dan de skinheads, om te choqueren

Uiterlijke kenmerken

• kleding: bewust gescheurde kleren in somber zwart, tightpants met opvallende prints (strakke broek), riemen met noppen aan en leren jassen met buttons, versierd met geverfde kreten. Ook hier combat boots en militaire kleding. En vaak alles binnenste buiten gedragen.
  De meisjes dragen hoerige netkousen en felgekleurde broeken met soms een ordinair tijgermotief.
• kapsel: geverfd in alle (liefst fluo-)kleuren van de regenboog en in een hanenkam (mohawk). Verder ook gekleurde lokken haar en asymmetrische snit waren populair. Geen baarden, geen snorren.
• sierraden: vele oorbellen en piercings, veiligheidsspelden, sierspijkers (studs), scheermesjes, hangslotjes en stalen kettingen.
• anarchieteken: op hun kleren genaaid.
• make-up: zwarte oogschaduw of in oorlogskleuren

Muziek

• punk, punkrock of hardcore punk is een ruwe vorm van rockmuziek: korte, luide en vaak boze nummers, met snel tempo en snelle akkoordwisselingen. Optredens leidden vaak tot geweld en een bezoekje van de politie…
• dansstijl: pogo, waarbij voornamelijk op en neer gesprongen werd.
• typische punkgroep: the sex pistols

Andrea Goossens

New Wave

Ontstaan

• ontstaat door nieuwe muziekstijl afgeleid van de rock-’n-roll.
• ‘opvolgers’ van de punkrage, die splitste in new wave-aanhangers en de gothic-subcultuur.

Muziek

• newwavemuziek varieert van de artistiek aandoende pop tot donkere grimmige klanken en meeslepende en ‘zweverige’ muziek van new romantic-bands.
• typische new wave groepen: the cure, culture club, billy idol, pretenders, talking heads, a-ha, depeche mode, tears for fears, fischer z, the human league, simple minds, omd, abc, siouxsie and the banshees, duran duran, spandau ballet, blondie …

Uiterlijke kenmerken

• vnl. Zwarte kledingstijl, lederen vesten en brede pull-overs
• het haar – sterk geïnspireerd op de punk – kort en wild, maar meer gemodelleerd (vb getoupeerd of asymmetrisch) en blond, zwart of zelfs wit geverfd
  zwarte make-up, zowel voor mannen als vrouwen
• sieraden: een ankh (egyptisch symbool voor het eeuwige leven) of een paternoster om de nek
• new wave kwam al gauw onder invloed van de commercie kon uitgroeien tot een mode voor de grote massa.

Andrea Goossens

De jaren 80

In de jaren 80 ontstaan er eigenlijk weinig nieuwe jeugdculturen. De jeugd van de jaren tachtig teerde eigenlijk nog op de bewegingen die ontstaan zijn in de jaren 70. Maar heel belangrijk voor dit decennia is dat de strijd tegen de samenleving voorbij was.

De 3 belangrijkste jeugdculturen die ontstaan zijn in de jaren 80 waren de Hiphop cultuur, de Gothics en de Alto’s. De housecultuur ontstond ook in de jaren ’80, maar kende zijn expansie in de jaren ’90 tot nu.

Blanche Schoesetters

Hip Hop

De hiphop is komen overwaaien vanuit Amerika en was een zwarte danscultuur. Het is één van de zuiverste culturen die ooit ontstaan is en ook vandaag nog zeer strak is. Denk maar aan de TV shows “so you think you can dance” en “the ultimate dance battle” waarin hip hop steeds het populairst en coolest is.

Wat kenmerkt een hiphopper?

Schoenen werden op een speciale manier geveterd, namelijk de veter om je voet gewikkeld of onder de lip van de schoen doorgehaald zodat de schoen open stond. Na 1985 maakten de sweatsuits plaats voor de spijkerbroeken, met stoere jassen erop en een baseballpet. Kenmerkend voor deze periode zijn de grote gouden kettingen met grote hangers eraan.

Om te laten zien bij welke groep ze hoorden, lieten ze meestal een tatoeage zetten met een afdruk van een belangrijk teken van die groep. Hiphoppers hadden hun eigen taal, ze bedachten overal een term voor en allerlei namen voor elkaar.

Blanche Schoesetters

Alto’s of alternatieven

De alto’s kwamen voort uit de punkers en kregen deze benaming eerder door de media. Ze noemen zichzelf dus niet “alto’s” maar eerder punker, metalhead of lid van een andere alternatieve muziekstijl. Alto’s staan kritisch in het leven en laten zich niets wijsmaken door bijvoorbeeld commercie en mode en hanteren nihilistische of anarchistische denkbeelden.

De muzikale voorkeur loopt uiteen: punk, new wave, hardrock en metal en staan gekend zich af te zetten tegen de gangbare populaire muziek.

Blanche Schoesetters